Bidezko Merkataritzaren definizioa
Nazioartean adostutako Merkataritza Bidezkoaren definizioa hau da:
“Merkataritza Bidezkoa elkarrizketan, gardentasunean eta errespetuan oinarritutako merkataritza-sistema bat da, nazioarteko merkataritzan ekitate handiagoa bilatzen duena, gizarte- eta ingurumen-irizpideei arreta berezia jarriz. Garapen jasangarriari laguntzen dio merkataritza-baldintza hobeak eskainiz eta ekoizle eta langile desabantailatuen eskubideak bermatuz, batez ere Hegoalde Globalean.”
(Munduko Merkataritza Bidezkoaren Erakundea, WFTO)
Merkataritza Bidezkoa nazioarteko mugimendu bat da, mundu mailako justizia ekonomiko, sozial, gizatiar eta ingurumeneko handiagoaren alde borrokatzen duena. Horretarako, giza eskubideak eta ingurumena babesten dituen merkataritza-eredu bat garatu du.
Mugimendu honetako kide diren erakunde guztiek Merkataritza Bidezkoaren hamar printzipioak bete behar dituzte, hiru bloke hauetan laburbil daitezkeenak:
Giza, lan eta gizarte eskubideen errespetua
Soldata duinak, lan-baldintza egokiak eta seguruak, haurren esplotazioaren aurkako borroka eta genero-berdintasuna.
Praktika justuak
Merkataritza-harreman egonkorrak, elkartzeko askatasuna eta erabakiak hartzeko askatasun demokratikoa.
Ingurumenaren babesa
Ekoizpen-teknika ekologiko eta ingurumena errespetatzen dutenen bidez.
Klima-ekintza eta ingurumen-babesa
Bidezko Merkataritzaren Jatorria
Bidezko Merkataritza 1940ko eta 1950eko hamarkadetan sortu zen, nazioarteko merkatuaren injustiziari aurre egiteko elkartasunean oinarritutako erantzun gisa. Estatu Batuetako eta Europako lehen ekimenetatik hasi eta 1990eko hamarkadan mugimendua finkatu arte, eredu honek milaka ekoizleren bizitza eraldatu du, prezio justuak, lan-baldintza duinak bermatuz eta bitartekari abusatzaileak ezabatuz.
Gaur egun, Bidezko Merkataritza hazten jarraitzen du, merkatu berrietara hedatuz eta garapen jasangarrian duen eragina indartuz.
Bidezko merkataritzako ekoizpena
Bidezko Merkataritzako produktuak Asiako, Latinoamerikako eta Afrikako ekoizle-erakundeek (nekazariek, artisauek, etab.) ekoizten dituzte. Asko kooperatibak, elkarteak edo enpresa sozialak dira, eta haien helburua duintasunez bizitzeko aukera ematen dieten produktuak ekoiztea da.
Bidezko Merkataritzaren 10 Printzipioak
Mundu justuago baten aldeko konpromisoa
Bidezko Merkataritza ez da marketin estrategia bat soilik, pertsonak eta planeta erdigunean jartzen dituen eredu bat baizik. Bere eragina bermatzeko, parte hartzen duten erakundeek 10 oinarrizko printzipio jarraitzen dituzte, besteak beste, gardentasuna, prezio justuak, haurren lanaren askatasuna eta ingurumenarekiko errespetua.
Printzipio hauek ulertzea funtsezkoa da Bidezko Merkataritzak mundu osoko bizitzak eta komunitateak nola eraldatzen dituen ulertzeko.
Ezagutu Bidezko Merkataritzaren 10 printzipioak eta haien garrantzia